Contactor là gì? Ưu điểm và công dụng của Contactor

Contactor có vai trò rất quan trọng trong việc chuyển đổi mạch điện trong hệ thống, vậy contactor là gì? Nó có ưu điểm và công dụng như thế nào, mời bạn cùng tìm hiểu với Trí Tiến ngay nhé!

Contactor là gì?

Contactor hay khởi động từ là một khí cụ điện hạ áp, đùng dể đóng cắt thường xuyên các mạch điện động lực và nó đặc biệt quan trọng trong hệ thống điện. Nhờ có khởi động từ mà chúng ta có thể điều khiển các động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,… thôgn qua các nút nhấn hay chế độ tự động/điều khiển từ xa.

Các thao tác đóng ngắt contactor đều có thể thực hiện nhờ vào cơ cấu điện từ, cơ cấu khí động lực hay cơ cấu của thuỷ lực. Nhưng thông dụng và phổ biến nhất lại là công tắc tơ điện từ. Và đó cũng chính là chủ đề mà Trí Tiến sẽ nhắc đến trong nội dung hôm nay.

Cấu tạo của khởi động từ

Gồm 3 bộ phận chính

• Nam chân điện: có cuộn dây tạo ra lực hút nam châm, lõi sắt, lò xo đẩy cho phần nắp trở lại vị trí ban đầu.
• Hệ thống hồ dập quang: khi chuyển mạch thì hồ quang điện xuất hiện dẫ đến các tiếp điểm bị cháy, mòn dần khi đó chúng ta sẽ phải cần đến hệ thống dập hồ quang.
• Hệ thống tiếp điểm: gồm 2 tiếp điểm

+ Tiếp điểm chính: Cho dòng điện lớn đi qua và thường hở đòng lại mỗi khi cấp nguồn vào mạch từ của contactor trong tủ điện làm mạch từ hút lại.

+ Tiếp điểm phụ: cho các dóng điện nhỏ hơn 5A đi qua và có 2 trang thái là thường đóng & thường mở.

Tiếp điểm thường đóng sẽ là tiếp điểm ở trạng thái đóng và có liên lạc với nhau giữa 2 tiếp điểm khi mà cuộn dây nam châm trong khởi động từ đang ở trạng thái nghỉ (khôgn được cung cấp dòng điện). Tiếp điểm này sẽ mở ra khi contactor ở trạng thái hoạt động. Và ngược lại là tiếp điểm thường mở

Tóm lại hệ thống tiếp điểm chính thường sẽ được lắp đặt trong mạch điện động lực và tiếp điểm phụ sẽ được lắp trong hệ thống mạch điều khiển của contactor.

Nguyên lý hoạt động

Khi chúng ta cấp nguồn trong mạch điều khiển bằng với giá trị điện áp định mức của contactor và hai đầu cuộn dây quấn trên phần lõi từ đã được cố định thì lực từ sinh ra sẽ hút phần lõi từ di động và hình thành mạch từ kín (lúc này thì lực từ sẽ lớn hơn phản lực của lò xo). Contactor sẽ bắt đầu trạng thái hoạt động của mình.

Nhờ vào bộ phận liên động về cơ giữa các lõi di động và hệ thống tiếp điểm -> tiếp điểm chính đóng lại & tiếp điểm phụ chuyển đổi trạng thái (khi thường sẽ mở ra và ngược lại), trạng thái này sẽ được duy trì. Khi nguồn điện ngưng cấp cho cuộn dây thì contactor phải ở trạng thái nghỉ và các tiếp điểm lại trở về trạng thái ban đầu.

Ứng dụng của contactor

Đây là thiết bị dùng để đóng ngắt nguồn cấp cho thiết bị vì thế mà nó được sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện.

Contactor được sử dụng để điều khiển vận hành các động cơ hay các thiết bị điện để an toàn trong khi vận hành. Đây sẽ là một giải pháp tự động háo bằng phương pháp cơ điện – đơn giản, có độ ổn định cao và dễ dàng sửa chữa.

Contactor được ứng dụng phổ biến trong các nhà máy lắp ráp linh kiện điện tử, đóng gói, chế biến,….

• Contactor khởi động sao tam giác giúp chuyển chế độ khởi động từ hình sao sang hình tam giác khi động cơ đã ổn định -> giúp giảm dòng khởi động.
• Contactor điều khiển đèn chiếu sáng: thường thì người ta sẽ kết hợp PLC hay relay thời gian để đóng cắt nguồn điện cấp cho hệ thống bóng đèn theo thời gian đã quy định, thường thấy ở hệ thống đèn sân bay, bến tàu, công viên,…
• Contactor điều khiển tụ bù: chức năng là bù công suất phản kháng thông qua việc đóng cắt các tụ bù/đóng cắt các cấp tụ bù để phù hợp với tải làm việc.

Ưu điểm của contactor

Với kích thước nhỏ gọn sẽ giúp bạn tận dụng được khoảng không gian hẹp để lắp đặt và thao tác, điều mà cầu dao không làm được. Điều khiển đóng cắt từ xa có vỏ ngăn hồ quang phóng ra bên ngoài, nhằm đảm bảo độ an toàn tuyệt đối cho người thao tác với hệ thống điện. Thời gian đóng cắt nhanh, độ bền cao và ổn định.

• Đó là những ưu điểm giúp cho khởi động từ được sử dụng rộng rãi để điều khiển đóng cắt mạch điện hạ áp, đặc biệt là ứng dụng phổ biến trong các nhà máy xí nghiệp.

Contacor hàng nào tốt

Khỏi động từ LS

Thương hiệu của Hàn Quốc – khởi động từ LS dần được nhiều khách hàng tin tưởng với các mã hàng phổ biến như: MC 800A, MC 500A,  MC 400A, MC 9B, MC 12A, MC 12B,…. Với mức giá hợp lý, bền bỉ và có nhiều size để lựa chọn.

Khởi động từ Mitsubishi

Sản phẩm đến từ thương hiệu Mitsubishi Electric – một trong những tập đoàn lớn mạnh ở Nhật Bản, người dùng thường biết đến với các mã contactor thuộc dòng S-T: S-T 10, S-T 12, S-T 20, … S-T 65, S-T80, S-T 100,…. Sản phẩm với tiêu chí chính xác, thông minh, an toàn, chất lượng, nhằm đáp ứng được 100% tiêu chuẩn kxy thuật – phù hợp với lựa chọn của nhiều kỹ sư.

Khởi động từ Chint

Đây là một thương hiệu đến từ Trung Quốc, một số dòng phổ biến đang có mặt tại thị trường Việt Nam: NXC-06, NXC-12, NXC-18, NXC-22, NXC-25 hay các loại lớn như: NXC-400, NXC-630,…

Đặc điểm của khởi động từ Chint:

• Công suất: 2.2kW – 630kW
• Dòng điện: 6A – 630A
• Tiếp điểm: 1NO+1NC và 2NO + 2NC

Cách lựa chọn contactor

• Cho động cơ:

Với những hệ thống lớn thì động cơ luôn phải vận hành với công suất cao nên phải dẫn dòng điện đi qua các tiếp điểm bên trong của contactor trước khi đến động cơ để giúp cho việc khởi động được ổn định.

Tuỳ theo ứng dụng mà người dùng có thể lựa chọn: contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha để sử dụng cho hệ thống của mình.

Dùng thiết bị này để điều khiển động cơ trực tiếp với nguồn cấp vào động cơ được dễ dàng hơn. Bên cạnh đó thì sự kết hợp của contactor với rơ le còn giúp bảo vệ hệ thống khỏi sự quá tải. Đó cũng là lý do mà ngày càng nhiều hệ thống điện sử dụng thiết bị này.

• Cho tụ bù

Nếu bạn đang sử dụng tụ bù lớn hay biến tần lớn  và đang phải vận hành với công suất cao thì dòng điện đi qua tụ bù sẽ gây ra các sự cố. Chính vì thế mà người ta phải dùng đến contactor, lúc này nó sẽ điều khiển tụ bù và tham gia đóng ngắt dòng điện khi thấy bất thường và từ đó tụ bù sẽ làm việc được linh hoạt và đúng công suất hơn.

Đối với tụ bù động thì contactor sẽ được lắp chung để gia tăng sự liên kết + hỗ trợ điều khiển tụ bù.