MCB là gì? Hướng dẫn cách đọc thông số MCB

Hiện nay MCB được sử dụng rất phổ biến và gần như thay thế cho công tắc cầu chì trong hầu hết các mạch. Nhờ vào tính năng tự động đóng ngắt giúp bảo vệ mạch điện và thường được dùng trong các hệ thống điện dân dụng và công nghiệp. Vậy MCB là gì và được phân loại như thế nào? Mời các bạn cùng Trí Tiến tham khảo nhé!

MCB là gì?

MCB (Miniature Circuit Breaker) hay còn được biết đến với tên gọi là CB tép, nó có vai trò quan trọng trong việc bảo hệ thống và các thiết bị điện tránh các nguy cơ bị quá tải, rò điện, ngắn mạch hay các tác động khác có thể gây nguy hiểm cho con người và tài sản,

MCB có thể tự động ngắt mạch khi phát hiện ra các sự cố này hoặc có thể được điều khiển bằng tay bởi người dùng.

MCB là một sự thay thế tốt hơn cho cầu chì vì nó không yêu cầu phải thay thế khi phát hiện thấy quá tải. Không giống như cầu chì, MCB vận hành dễ dàng và mang lại sự an toàn trong quá trình sử dụng, ngoài ra nó còn mang lại sự tiện lợi mà không cần tốn quá nhiều chi phí vận hành.

Bộ ngắt mạch MCB là thiết đóng cắt dải trong khoảng từ 0,5A – 100A. Dòng ngắn mạch định mức của nó được tính bằng kA (kiloamps).

Cấu tạo

MCB gồm 4 bộ phận chính là tiếp điểm, hồ dập quang, cơ cấu truyền động cắt MCB và móc bảo vệ.

Tiếp điểm

• Khi đóng mạch tiếp điểm thì hồ quang sẽ đóng trước và tiếp theo đó là tiếp điểm phụ, cuối cùng sẽ đến tiếp điểm chính
• Khi ngắt mạch thì tiếp điểm chính sẽ mở ra trước và tiếp điểm phụ sẽ mở sau cùng rồi cuối cùng sẽ là hồ quang điện.

Hồ dập quang

Sẽ có 2 kiểu hồ dập quang là:

• Kiểu nửa kín: sẽ đặt trong vỏ kín của MCB và có lỗ thoát khí
• Kiểu nửa hở: dùng với điện áp lớn hơn 50kA hay điện áp lớn hơn 100V (cho cao áp).

Hồ dập quang có các tấm thép xếp thành lưới ngăn thành nhiều đoạn khác nhau và điều đó sẽ tạo thuận lợi cho việc dập tắt hồ quang.

Cơ cấu truyền động cắt MCB

Có 2 cách cơ bản: bằng tay và cơ điện

• Đối với truyền động cắt MCB bằng tay thì được thực hiện với các MCB có dòng điện định mức không lớn
• Còn đối với cơ điện thì sẽ được thực hiện ở các MCB có dòng điện lớn hơn/

Móc bảo vệ

Công dụng chính của nó là để bảo vệ các thiết bị điện không bị quá tải/ngắn mạch và có 2 loại: móc bảo vệ kiểu điện tử và móc kiểu rơle nhiệt.

Nguyên lý hoạt động của MCB

• Trong điều kiện làm việc bình thường thì MCB hoạt động vô cùng đơn giản, nó như một công tắc (thủ công) để BẬT và TẮT mạch.
• Trong điều kiện quá tải thì dòng điện qua lưỡng kim rồi sinh ra nhiệt độ. Nhiệt lượng sinh ra trong quá trình giãn nở nhiệt của kim loại mà sẽ gây ra độ lệch.
• Độ lệch này sẽ tiếp tục thả chốt ngắt và do đó sẽ làm cho các tiếp điểm bị tách ra. Trong một số MCB thì từ trường do cuộn dây tạo ra gây lực kéo ở trên lưỡng kim sao cho nó bị lệch và kích hoạt cơ chế ngắt.
• Trong điều kiện ngắn mạch hay mạch quá tải thì từ trường do cuộn dây tạo ra đủ để vượt qua lực lò xo giữ lõi sắt động. Chính vì thế mà lõi sắt động sẽ di chuyển và nó sẽ vận hành cơ chế ngắt.
• Sự kết hợp của cả cơ chế ngắt từ tính và nhiệt lượng sẽ được thực hiện trong hầu hết tất cả các MCB.

Cách đọc thông số MCB

Trên thân của các thiết bị đóng cắt đều có rất nhiều các thông số được in lên trên với nhiều ý nghĩa khác nhau. Và dĩ nhiên là chúng rất quan trọng cho người sử dụng để mà có thể lựa chọn được thiết bị phù hợp với hệ thống điện.

Dưới đây, Trí Tiến sẽ hướng dẫn bạn cách đọc thông số trên MCB:

• Model number: đây là mã riêng biệt cho mỗi dòng thiết bị điện dành cho mục đích quản lý của nhà sản xuất.
• MCB Current and Curve Rating

Chẳng hạn một MCB có thông số là C16 thì chữ cái đầu hiển thị cho loại đường cong  đặc tính tải, và có 3 đường cong chính là: B, C và D. Với ví dụ đưa ra thì thiết bị này thuộc dòng C và đây là thông số vô cùng quan trọng khi mua MCB

Tiếp theo đến số 16 sẽ hiển thị dòng điện định mức của MCB – đơn vị là Ampere, dòng định mức là vô cùng quan trọng và cần phải được tính toán một cách chính xác.

• MCB Operating Voltage

Điều này sẽ thể hiện điện áp hoạt động của MCB với dòng điện định mức. Nếu bạn dùng trong điện 1 pha thì sẽ là 230V hay 240V, còn đối với dòng điện 3 pha thì nó sẽ là 400V hoặc 415V

MCB Breaking Capacity là công xuất giới hạn của dòng điện sự cố trong mức an toàn. Nó sẽ được viết bằng số, ví dụ: 10kA, 6kA,… thông số này phải cao hơn so với mức có thể xảy ra sự cố, đối với các ứng dụng không thể tính ra được giá trị của mức lỗi thì nên chọn thông số là 10kA

Energy Class: đây là cấp năng lượng giới hạn và phỉa dựa trên mức cơ sở của năng lượng này mà nó sẽ được sếp vào Class 1, 2 hay 3.

• MCB Status Indicator

Khi vận hành thì nó sẽ chỉ trạng thái ON – OFF, một thiết bị MCB đạt tiêu chuẩn thì sẽ phải có thông số này để đảm bảo được an toàn trong quá trình vận hành, sửa chữa.

Operation Symbol: là sơ đồ mạch điện và hiển thị được cơ chế hoạt động của MCB

Additional Relevant Information: cho biết được thông tin liên quan về điện áp xung, ISI,…

Catalogue No: giúp chúng ta tìm hiểu về sản phẩm trên Internet

*** Một lưu ý là tuỳ vào từng nhà sản xuất MCB mà các thông tin này có thể có khác biệt.

Lưu ý khi chọn mua MCB

• Xác định dòng định mức của MCB và hệ thống cần bảo vệ

Giá trị này bắt buộc phải thấp hơn khả năng mang dòng của hệ thống điện. Bên cạnh đó nó phải cao hơn hoặc là phải bằng dòng tối đa trong hệ thống. Thông thường bạn chọn dòng đinh mức của MCB ở mức 125% là phù hợp

• Công suất giới hạn dòng sự cố

Điều này sẽ giúp cho MCB có thể ngắt mạch trong điều kiện ngắn mạch và nó được thể hiện bằng Kilo Amps (kA). Giá trị này phải đảm bảo điều kiện là không được thấp hơn dòng ngắn mạch tiềm năng – là dòng điện cực đại tồn tại trong mạch ở điều kiện ngắn mạch.

Thông số này trong dân dụng là 6kA MCB là đủ, còn với công nghiệp là từ 10kA trở lên

Đường cong đặc tính tải của MCB

Dựa vào từng loại MCB mà chúng ta có thể lựa chọn cho mình từng loại phù hợp.

Ứng dụng của MCB

Ứng dụng cơ bản và phổ biến nhất của MCB là được dùng để bảo vệ mạch điện (dây, tải kết nối, với các thiết bị,…) trong các trường hợp như:

• Ngắn mạch
• Quá dòng
• Quá tải
• ….

Hiện nay MCB là thiết bị điện ngày càng được sử dụng rất phổ biến ở các hệ thống điện công nghiệp và cả điện dân dụng. MCB được lắp đặt tại các hộ gia đình, công trình lớn: nhà hàng, khách sạn, chung cư,…. Với mục đích bảo vệ an toàn cho con người.

Trên đây là những thông tin về MCB mà Trí Tiến đã chia sẻ đến người đọc, mong rằng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu thêm về MCB nhé, nếu bạn cần được tư vấn mua hàng, hay giải đáp thắc mắc có thể liên hệ: 0905 919 150 – anh Tâm để được hỗ trợ nhé!